فاطمی

 [سبک زندگی اسلامی براساس تفسیر نور - باور به علم آگاهی خدا بر اعمال - صفحه ۱۲]
باور به علم آگاهی خدا بر اعمال
وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ. إِذْ یَتَلَقَّی الْمُتَلَقِّیانِ عَنِ الْیَمِینِ وَ عَنِ الشِّمالِ قَعِیدٌ. ما یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ (ق، ۱۶ _ ۱۸)
و همانا ما انسان را آفریده ایم و هرچه را که نفسش او را وسوسه می‌کند می‌دانیم و ما از شریان و رگ گردن به او نزدیک تریم (و بر او مسلّطیم). (یاد کن) آنگاه که دو فرشته (ملازم انسان) از راست و چپ، (به مراقبت) نشسته (اعمال آدمی را) دریافت می‌کنند. (انسان) هیچ سخنی به زبان نمی آورد، مگر آنکه در کنارش (فرشته ای) نگهبان حاضر و آماده (ثبت) است.
نکته ها:
«وسوسه» در لغت به معنای صدای آهسته و در اصطلاح، کنایه از افکار ناپسندی است که بر فکر و دل انسان می‌گذرد.
«ورید» از ریشه «ورود» به معنای رفتن به سراغ آب است. به شاهرگ که شاهراه گردش خون میان قلب و اعضای بدن است، «ورید» گفته اند.
تعبیر «قَعِیدٌ» کنایه از آن است که دو فرشته همواره با انسانند و در کمین او نشسته اند، نه آنکه دو فرشته در سمت راست و چپ انسان نشسته باشند.
«رَقِیبٌ» به معنای مراقب و ناظر، «عَتِیدٌ» یعنی آماده به خدمت، «سَکْرَةُ» حالتی که هوش و عقل از انسان زایل شود و «تَحِیدُ» عدول و فرار کردن است.
وحشت و اضطراب انسان در هنگام مرگ به قدری است که قرآن از آن به «سکرة الموت» تعبیر نموده است، چنانکه در قیامت نیز، هول دادگاه الهی، انسان را دچار چنان حالتی می‌سازد که به تعبیر قرآن: «تَرَی النَّاسَ سُکاری» مردم را همچون افراد مست، عقل پریده و بی اراده می‌بینی.
در میان اعضای بدن، زیر نظر بودن زبان بیان شد، شاید چون عمل زبان، از همه ی اعضا بیشتر، آسان تر، عمومی تر، عمیق تر، دائمی تر و پر حادثه تر است.
برای ارشاد منحرفان، این آیات، وجدان و عقل مردم را مخاطب قرار داده که مگر ما در آفرینش اول عاجز شدیم تا از آفرینش دوم بازمانیم.
مشابه جمله ی «نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ»، این آیه است: «أَنَّ اللهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ» خداوند میان انسان و قلب او حایل می‌شود.
سرچشمه ی وسوسه، سه چیز است:
الف) نفس و خواهش‌های نفسانی. «تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ»
ب) شیطان. «فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطانُ»
ج) بعضی انسان‌ها و جنّیان. «الَّذِی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النَّاسِ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ»
علم خداوند به امور ما به دو علت است:
الف) آفریدگار ماست و خالق، مخلوق خود را می‌شناسد: «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ»
ب) بر ما احاطه دارد. «نَعْلَمُ… وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ»
لذا علم خدا دقیق، گسترده و بی واسطه است.
ریشه ی شک در معاد دو چیز است:
الف) خدا از کجا می‌داند هر کس چه کرده و ذرّات او در کجاست؟
ب) از کجا می‌تواند دوباره بیافریند؟
این آیه به هر دو جواب می‌دهد:
او می‌تواند، چون قبلًا انسان را آفریده است. «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ»
او می‌داند، چون وسوسه‌های نادیدنی را هم می‌داند. «نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ»
توجّه به زیر نظر بودن انسان و ثبت کلیه اعمال او و توجّه به لحظه مرگ و حضور در قیامت، هشداری بزرگ و زمینه ساز تقوای الهی است.
توجّه به تعدّد ناظران و شاهدان، در نحوه ی عملکرد انسان مؤثّر است و هر چه شاهد و ناظر بیشتر باشد، انگیزه برای کار نیک و دوری از گناه بیشتر می‌شود. «عَنِ الْیَمِینِ… عَنِ الشِّمالِ… رَقِیبٌ عَتِیدٌ»
پیام ها:
۱- اگر می‌خواهید عقیده ای سالم داشته باشید باید وسوسه‌ها را از
خود دور کرده و نفس خود را اصلاح کنید. (انکار قیامت (در آیه قبل) به خاطر آن است که خود را از وسوسه‌ها پاک نکرده اید. ) «وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ»
۲- علم و احاطه ی خداوند به بشر، در طول حیات اوست. «نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ»
۳- با این که خداوند متعال، خود شاهد بر اعمال و افکار انسان است، امّا تشکیلات الهی حساب و کتاب دارد و فرشتگانی دائماً مشغول ثبت اعمال هستند. «إِذْ یَتَلَقَّی الْمُتَلَقِّیانِ»
۴- میان فرشتگان، تقسیم کار وجود دارد. (بر اساس روایات، فرشته یمین کارهای خیر را می‌نویسد و فرشته شمال، کارهای بد و شرّ را. [۱] ) «الْمُتَلَقِّیانِ عَنِ الْیَمِینِ وَ عَنِ الشِّمالِ قَعِیدٌ»
۵- انسان، نه فقط در برابر کردار، بلکه در برابر گفتار خود مسئول است و مورد محاسبه قرار می‌گیرد. «ما یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ»
۶- نظارتی دارای اعتبار و ارزش است که همه چیز را به طور کامل زیر نظر داشته باشد. «عَنِ الْیَمِینِ… عَنِ الشِّمالِ… رَقِیبٌ عَتِید»
———-
[۱]: تفسیر نور الثقلین.

 [سبک زندگی اسلامی براساس تفسیر نور - خداباوری - صفحه ۱۱]
خداباوری
باور به وجود خدا
یا أَیُّهَا النَّاسُ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللهِ عَلَیْکُمْ هَلْ مِنْ خالِقٍ غَیْرُ اللهِ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّی تُؤْفَکُونَ [۱]
ای مردم! نعمت‌هایی را که خداوند به شما عطا کرده یاد کنید، آیا جز خداوند، آفریدگاری است که از آسمان و زمین به شما روزی دهد؟ جز او معبودی نیست. پس چگونه از حقّ به سوی باطل بازگردانده می‌شوید.
پیام ها:
۱- همه را به اندیشه در نعمت‌های الهی دعوت کنیم. «یا أَیُّهَا النَّاسُ»
۲- بهترین راه شناخت خداوند، توجّه به نعمت‌های اوست. «اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللهِ»
۳- سؤال، کلید بیدار کردن و هشدار دادن است. هَلْ مِنْ خالِقٍ…
۴- هم آغاز و پیدایش هستی از اوست و هم بقا و تداوم آن. «خالِقٍ- یَرْزُقُکُمْ»
۵- رازق اوست، ولی از طریق اسباب طبیعی رزق می‌دهد. «یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ»
۶- قبل از هشدار، توبیخ معنا ندارد. هَلْ مِنْ خالِقٍ… فَأَنَّی تُؤْفَکُونَ
۷- هر راهی غیر توحید، بی راهه است. «فَأَنَّی تُؤْفَکُونَ»
۸- مبادا رزق خدا را بخوریم و به غیر او رو کنیم. «یَرْزُقُکُمْ… فَأَنَّی تُؤْفَکُونَ»
۹- فطرت انسان خداگر است، عوامل بیرونی، اسباب انحراف او می‌شود. «تُؤْفَکُونَ»
———-
[۱]فاطر، 3

 [سبک زندگی اسلامی براساس تفسیر نور - قرآن کتاب زندگی - صفحه ۵]
نسخه زندگی مسلمانان در بلاد کفر را باید در داستان اصحاب کهف جستجو کنیم.
نسخه تعطیلات چندماهه تابستان را می‌توان در آیه «لایلاف
قریش» جستجو کنیم.
نسخه ساخت و ساز محکم و چند قرنی را باید در سد ذوالقرنین جستجو کنیم.
ما باید قرآن را کتاب علم بدانیم، نه فقط کتاب تبرّک و مقدس.
به دلیل آیه «آیات للسائلین» باید پاسخ سؤالات خود را از قرآن دریافت کنیم.
به دلیل آیه «لونها تسرُّ الناظرین» می‌فهمیم که انواع رنگها در روحیه‌ها اثرات مختلفی دارند.
به دلیل سفارش به تدبر در طول تاریخ، می‌فهمیم نباید به تفسیرهای موجود قناعت کنیم، بلکه باید ضمن مطالعه آنها، خودمان نیز برای مشکلات فردی و اجتماعی از قرآن نسخه بپیچیم. »

 [سبک زندگی اسلامی براساس تفسیر نور - قرآن کتاب زندگی - صفحه ۵]
قرآن کتاب زندگی
بسم الله الرَّحمن الرَّحیم
«أفَبِهذا الحَدیثِ أنتُم مُدهِنون»
«آیا می‌دانید به ما دستور داده اند که هرگاه فتنه‌ها مانند پاره‌هایی از شب تاریک به شما روی آورد، به قرآن پناه ببرید.
آیا می‌دانید مثال ما مثال بیماری است که به جای مصرف دارو مشغول چیدن و تنظیم انواع قرص هاست؟!
آیا می‌دانید مثال ما مثال مهمانی است که به جای گوش دادن به سخن صاحب خانه، به نقش و نگار در و پنجره توجه می‌کند؟!
آیا می‌دانید توجه به کتاب مخلوق بیش از کتاب خالق است؟!
آیا می‌دانید به آیه «خُذِ الکتاب بقوّة» عمل نکرده ایم؟!
آیا می‌دانید عظمت ماه رمضان به روزه نیست، بلکه به نزول قرآن است!
سروران گرامی:
باید همه بپا خیزیم و برای خدا و شادی دل رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم و چشیدن مزه قرآن و چشاندن آن مزه به دیگران، نهضتی ایجاد کنیم.
عقب ماندگی‌ها و کمبودها را با تمسک به قرآن جبران کنیم.
برای بهبود وضع اقتصادی باید به سراغ قرآن برویم. زیرا می‌فرماید: اگر مردم کتاب آسمانی را بپادارند، برکات از آسمان و زمین برآن می‌بارد.