گام سوم خودسازی
?گام چهارم: استمداد (یاری خواهی)
«اللّهمَّ قَوِّنِی فِیهِ عَلَی إِقَامَةِ أَمْرِک»، [۱] «بار خدایا در این روز مرا بر انجام فرمانت یاری بخش».
سالک الی اللّه بدون یاری خدا و استمداد از او راه به جایی نمی برد:
راه سخت است مگر یار شود لطف اله
ورنه آدم نبرد صرفه ز شیطان رجیم [۲]
در دعای کمیل میخوانیم: «قوّ علی خدمتک جوارحی واشدد علی العزیمة جوانحی»، «بار خدایا اعضایم را برای خدمتت نیرو بخش و بالهای تصمیمم را برای پرواز به کویت استواری ده».
هر کار باید به نام خدا و با استعانت از خدا آغاز شود (بسم اللّه الرحمن الرحیم) و برای خدا و به سوی خدا ادامه یابد (انّا الیه راجعون) ؛ و این غرور و خودبزرگ بینی است که کسی فکر کند خودش کسی است و به یاری خود میتواند کاری انجام دهد.
«لا حول ولا قوة الّا باللّه»، هیچ نیرو و قوتی نیست مگر با قوت و نیروی الهی. صفات خدا محکمات وجودند و قدرت خدا منشاء همه قدرت هاست. هیچ سنگی از جای خود حرکت نمی کند مگر به اراده و خواست او. این چنین نیست که انسان فکر کند بدون استمداد از او میتواند کاری انجام دهد و بدون یاری او میتواند در جهت خودسازی
و برطرف کردن خصلتهای ناپسند و آراسته شدن به اخلاق پسندیده حرکت کند. بنابراین باید توفیق خوب شدن را نیز از خدا خواست و توفیق استمرار خوبیها را نیز از او انتظار داشت. همواره باید این دعا را زیر لب زمزمه کرد که: خدایا هیچ گاه ما را به خودمان وامگذار و نظر لطف و رحمتت را از ما بر مگیر.
برای استمداد از خدا باید به ریسمان محکم الهی چنگ زد که فرمود: «وَاعْتَصِمُوا بحبلِ اللّه جَمِیعاً» (آل عمران: ۱۰۳)، «به ریسمان محکم الهی چنگ زنید» و نیز فرمود: «وَاعْتَصِمُوا بِاللّه هُوَ مَوْلاکُمْ» (حج: ۷۸)، «به خدا متوسل شوید که او سرور شماست».
پیر هرات گوید: «پناه جستن، چنگ زدن به ریسمان خدا و پایداری در فرمان برداری است».
پناه جستن بر سه وجه است: پناه جستن عوام، پناه جستن خواص و پناه جستن خواصِ خواص.
پناه جستن عوام؛ تصدیق وعده و وعید، تعظیم امر و نهی و معامله کردن با دیگران بر اساس یقین و انصاف است.
پناه جستن خواص؛ اراده را در اختیار گرفتن، کار خلق به خلق واگذاشتن و تعلقات را فروگذاردن است
و پناه جستن خواصِ خواص؛ تنها خدا را دیدن، به خاطر بزرگی خدا به امر او گردن نهادن و برای نزدیک شدن به او با وی دمساز شدن است. [۱]
[ذکر این روز «اللّهمَّ قوّ علی خدمتک جوارحی» است. ]
———-
[۱]: . دعای روز چهارم ماه رمضان: «اللّهمَّ قَوِّنِی فِیهِ عَلَی إِقَامَةِ أَمْرِکَ وَارْزُقْنِی فِیهِ حَلَاوَةَ ذِکْرِکَ وَأَوْزِعْنِی فِیهِ أَدَاءَ شُکْرِکَ بکرمک واحفظنی بحفظک و سترک یا أبصر الناظرین».
[۲]: . لسان الغیب حافظ شیرازی، دیوان اشعار، غزل شماره ۳۶۷.
[۱]: ۱. خواجه عبداللّه انصاری، منازل السایرین، ص۴۱.